Osasun sexuala
Sexu-eskubideak
Sexu-eskubideek oinarrizko giza eskubide bati egiten diote erreferentzia, eta zure sexualitatea orientazio sexualagatiko diskriminaziorik gabe adieraztean oinarritzen da, hau da, gizaki guztien askatasun-, duintasun- eta berdintasun-printzipioak errespetatzean. Pertsonengan eta gizarteetan sexualitate osasungarri baten hazkundea lortzeko, sexu-eskubideak errespetatu behar dira.
1. Sexu-askatasunerako eskubidea.
2. Gorputzaren autonomia, osotasun eta segurtasun sexualerako eskubidea.
3. Sexu-pribatutasunerako eskubidea.
4. Sexu-ekitaterako eskubidea.
5. Sexu-plazererako eskubidea.
6. Adierazpen sexual emozionalerako eskubidea.
7. Sexu-elkartze askerako eskubidea.
8. Ugalketa-erabakiak, erabaki libreak eta arduratsuak hartzeko eskubidea.
9. Ezagutza zientifikoan oinarritutako informaziorako eskubidea.
10. Sexu-hezkuntza integralerako eskubidea.
11. Sexu-osasunaren arretarako eskubidea.
Informazio gehiago
Sexu-aniztasuna
Sexu-aniztasuna termino inklusiboa da, eta pertsonen sexuei, sexu-orientazioei eta genero-identitateei egiten die erreferentzia.
Sexu- eta genero-aniztasuna aipatzeko hainbat modu daude, eta horietako bat LGTBIQ+ kolektiboaren bidez izan daiteke. Sigla horietako bakoitzaren testuinguruak hainbat hitz esanguratsu sorrarazten ditu, hau da, lesbiana, gay, transexuala, bisexuala, intersexuala, queer eta +ean sartutako gainerako orientazio eta identitateak. Jarraian, kolektibo horretako zenbait talde azalduko ditugu:
- Lesbiana: beste emakume batzuenganako erakarpen sexuala eta afektiboa sentitzen duen emakumea.
- Gay: beste gizon batzuenganako erakarpen sexuala eta afektiboa sentitzen duen gizona.
- Trans: terminoak jaiotzean esleitutako genero-identitateekin bat ez datozen genero-identitateak biltzen ditu. Letra honek bi kontzeptu aipatzen ditu: transgeneroa eta transexuala. Transgenero bat identifikatzeko erabiltzen den generoarekin bat ez datozen ezaugarri fisiko batzuekin jaiotzen da. Transexualak sexu-aldaketa bat hasteko edo amaitzeko tratamendu hormonal edo kirurgiko batekin hasi diren transgeneroak dira.
- Bisexuala: gizon eta emakumeenganako erakarpen sexuala eta afektiboa sentitzen duen pertsona.
- Intersexuala: bi generoen ezaugarri fisikoekin jaiotzen den pertsona.
- Queer: etiketa tradizionalekin edo gizartean onartutakoekin kategorizatzen ez diren pertsonak.
Plazerrak eta osasuna
Zer da plazera?
Zanzuren webgunean jasotako informazioaren arabera, sexu-plazerak sexu-esperientziei lotutako sentsazio atseginak biltzen ditu. Askotan, sexu-kontaktuak eragiten ditu sentsazio horiek; beste batzuetan, berriz, pentsamenduek eta fantasiek.
Garrantzitsua da jakitea plazer sexualaz goza dezakezula, sexu-harremanetan prebentzio-neurriak erabiltzen badituzu ere, nola izan daitekeen preserbatiboa.
Gainera, penetrazioarekin goza dezakezu plazeraz, baita beste sexu-praktika batzuekin ere.
Sexua eta drogak
Drogak, organismoan sartzen direnean nerbio-sistema zentralean eragiten duten substantziak dira. Horrek jokabideari, gogo-aldarteari edo pertzepzioari eragin diezaioketen aldaketak eragiten ditu.
Aldaketa horiek eragin nabarmena dute sexualitatean.
Zehazki, sexualitateari bi modutara eragin diezaiokete:
- Dosi txikietan, itxuraz, sexu-desira bultza dezake.
- Aitzitik, handik ordu gutxira nekea, kontzentratzeko zailtasuna, oroimen-galera eta anorexia sortzen dituzte, besteak beste. Eta sintoma horiek desinhibizio handiagoa eragiten dute.
Pertsonek drogak hartzen dituzte baztertuta sentitzen direlako, seguru sentitzen ez direlako edo sentsazio eta emozio berriak probatu nahi dituztelako.
