GIB/HIESARI BURUZKO ZALANTZAK

GIBak gure immunitate-sisteman eragiten du, organismoaren defentsak apurka-apurka suntsituz eta infekzioekiko kaltebera bihurtuz.

OHIKO ZALANTZAK

Zer da HIESa/GIBa

Transmisioa/
Prebentzioa

GIBaren proba azkarra

Probak

Tratamenduak

Osasun sexuala

CHEMSEX
Sexua eta drogak

Egin berriko diagnostikoa

Zure eskubideak

Ongizatea eta GIBa

Emakumeak eta GIBa

Detektaezina = Transmitiezina

GIBarekin zahartu

Ohiko galderak

Giza Immunoeskasiaren Birusa (GIB) gure organismoaren defentsa-sistemari erasotzen dion birusa da, eta immunitate-sistema ahultzen du (bereziki, T4 eta CD4 linfozitoak). Horrek esan nahi du egoera normaletan arazo handiagorik sortuko ez luketen gaixotasunak garatzeko arrisku handiagoa dagoela.

GIBarentzako tratamendua dago, tratamendu antirretrobirala, eta, horren ondorioz, infekzio kronikoa bihurtu da, birus-karga detektaezina lortuz eta defentsak errekuperatuz, diagnostikoa egin aurretik kaltetu badira.

Ez, HIESa (Hartutako Immunoeskasiaren Sindromea) GIBak eragindako infekzioaren egoera aurreratua da.

GIBa transmititzeko moduak hauek dira: odol bidez, sexu bidez eta transmisio bertikal bidez (amatik seme-alabara).

 

GIBa transmititzeko, beharrezkoa da infekzio-ahalmena duen fluido bat eta sartzeko bide bat elkar ukitzea.

 

Infekzio-gaitasuna duten fluidoak honako hauek dira: sexu-fluidoak (semena eta baginako fluxua), baginako mukia eta uzkia, odola eta amaren esnea. Listuak, karkaxek, gernuak eta gorozkiek EZ dute GIBa transmititzeko gaitasunik.

 

Ohiko transmisio-bideak hauek dira: genitalen edo uzkiaren mukosa-mintzekiko kontaktua; ehun genitaleko ultzerak, zauriak, urradurak edo mikrourradurak.

 

GIBa transmititzeko arriskua eragin dezaketen praktika sexualak honako hauek dira, arrisku handienetik txikienera: preserbatiborik gabeko uzki-penetrazioa, preserbatiborik gabeko baginako penetrazioa, hesi-metodorik gabeko felazioa eta ahoan eiakulatzen badute, eta hesi-metodorik gabeko sexu-jostailuak partekatzea.

Ezin da GIBa transmititu odol-hondarrak dituzten elikagaiak jateagatik, pertsona baten haginkadagatik, orratz esteril baten bidez, intsektu-ziztada baten bidez, josteko orratz batekin ziztatzeagatik edo GIBa duen norbaitekin bizitzeagatik.

GIBaren infekzioa saihesteko prebentzio-neurri asko daude:

Hasteko, barneko edo kanpoko preserbatiboak behar bezala erabiltzeak % 100eko babesa ematen du. Erabilera egoki horrek urradurak saihesteko lubrifikatzaile egoki bat erabiltzea (ur-oinarrikoa, ez oliotsua), preserbatiboa ez kaltetzeko kontuz irekitzea, penetrazio osoan erabiltzea etab. dakar.

Material esterila erabiltzeak eta orratzak, xiringak eta beste objektu batzuk partekatzea saihesteak ere GIBaren transmisioa prebenitzen du.

Transmisioa prebenitzen duen beste metodo bat PrEP da (esposizio aurreko profilaxia); hau da, GIBik ez duten pertsonek medikazio antirretrobirala hartzea. Ez da farmazia batean lor daitekeen eta bere kontura har daitekeen prebentzio-pilula bat; aitzitik, Osasun Sistema Nazionalaren barruan GIBa eta sexu-osasuna prebenitzeko programa baten parte da, eta, beraz, ez du inolako kosturik erabiltzailearentzat. GIBa eskuratzeko arrisku handiena duten pertsonentzat da egokia, eta zure autonomia-erkidegoan gaitutako zentroetan eska dezakete.

PPEa (esposizio ondoko profilaxia) arrisku praktika esporadikoa izan duten pertsonei zuzendutako neurria da. Farmako antirretrobiralen pauta bat erabiltzen da, infekzioa gertatzeko arriskua murrizteko. Pautan hiru sendagai sartzen dira, 28 egunez hartzen direnak, eta ahalik eta azkarren hastea gomendatzen da, ahal bada, arrisku praktika gertatu ondoren lehenengo 24 orduetan. Ospitale bateko edozein larrialdi-zerbitzutan eska daiteke EAP; bertan, osasun-langileek ziurtatuko dute pertsonak ez duela GIBa, eta arrisku-praktika eta beste inguruabar batzuk ebaluatuko dituzte.

GIBak ez du sintomarik. Baliteke serobihurketan* gripearen antzeko sintomak gertatzea (nekea, sukarra, buruko eta eztarriko mina, etab.). Hala ere, sintoma horiek ez dira GIBa diagnostikatzeko modu fidagarriak, infektatzen diren pertsona guztietan ez baitira agertzen. * Serobihurketa organismoan GIBaren erantzun immunitarioak sortzen hasten diren aldia da, antigorputzak kasu. Hori, orokorrean, infekzioaren ondorengo lehen 3 edo 4 asteetan gertatzen da.
GIBa duzun ala ez jakiteko modu bakarra proba bat egitea da. Proba hau konfidentziala, doakoa eta egiteko erraza da. Listu-analisi bat da, eta emaitzak 15 minututan erakusten dira. Probaren emaitza behin betikoa dela ziurtatzeko, azken arrisku praktikatik 3 hilabete igaro beharko dira (leiho-aldia deritzona).
Bai. Tratamendua GIB infekzioa tratatzeko hiru sendagai edo gehiago erabiltzean datza. Tratamendu horri terapia konbinatua, terapia hirukoitza edo karga handiko terapia antirretrobirala (TARGA) deitzen zaio. GIBa tratatzeko farmakoei antirretrobiralak esaten zaie, GIBa erretrobirusen familiakoa baita. Farmako horietako batzuk egunero hartune bakarreko konprimitu bakar batean konbinatzen dira.
Tratamendu erretrobirala oso eraginkorra da behar bezala erabiltzen denean. Antirretrobiralak agindutako moduan hartzeak aukera ematen du zure organismoan GIB kantitatea maila oso txikira jaisteko, non birus-karga detektaezina den. Birus-karga detektaanezina edukitzeak aukera emango dizu osasun ona izateko eta sexu-harremanetan birusa transmiti ez dezazun; I = I (Indetectable = Intransmisible). Tratamenduak ondo funtziona dezan, garrantzitsua da sendagaiak adierazitako orduan hartzea, dosirik saltatu gabe. Hilean dosi bat baino gehiago hartzeari uzten badiozu, zure tratamenduak funtzionatzeari uzteko arriskua areagotuko da.
Positibo eman baduzu, ospitale batera bidaliko zaituzte. Bertan, mediku infektologo batek aztertuko du zein sendagai den egokiena zuretzat. Tratamendu hau doakoa eta ospitalarioa da.

Saren gai horiei guztiei buruzko informazioa ematen dizugu, eta horien inguruan dituzun zalantzak argitzen ditugu. 948 384 149/685 670 130 telefonora dei diezagukezu, sare@pangea.org helbidera idatzi edo gure lokalera joan (Suega hiria kalea 5, Iruña).